Η ανασυγκρότηση του κέντρου με άξονα την Πανεπιστημίου

Η Αθήνα του 19ου και του 20ού αιώνα πρότεινε μνημειακούς δρόμους και επιβλητικά κτίρια για να συνδέσει την εποχή μας με τις παλιότερες εποχές και σε ένα βαθμό το πέτυχε, στη λεωφόρο Πανεπιστημίου τουλάχιστον. Η τριλογία του Πανεπιστημίου, της Ακαδημίας και της Εθνικής Βιβλιοθήκης αρθρώνεται με άλλα σπουδαία κτίρια σε μια γραμμική συνέχεια από την πλατεία του Συντάγματος ως την πλατεία της Ομόνοιας, στην οποία συνοψίζεται η αστική συμπύκνωση των μοντέρνων χρόνων.

Η σύγχρονη βίωσή της στον κάθετο άξονα της Κοραή, από την Κλαυθμώνος ως το πολιτιστικό κέντρο του Δήμου Αθηναίων, καταδηλώνει το επίκεντρο μιας συνάντησης που έχει πολιτικό, κοινωνικό και ιστορικό χαρακτήρα. Σε αυτήν την Πανεπιστημίου εστιάζεται η πρόταση μιας πολεοδομικής παρέμβασης που επιχειρεί να δώσει νέα πνοή σε όλο το κέντρο της πόλης.
Η Πανεπιστημίου θα ενταχθεί σε ένα πολεοδομικό και αρχιτεκτονικό δακτύλιο που θα συνδέσει τον περίπατο των αρχαιολογικών χώρων με τα μεγάλα αρχαιολογικά μουσεία της πόλης και τα ισχυρά πεδία της σύγχρονης πολιτιστικής και εμπορικής δραστηριότητας. Η διαμόρφωση μιας ευρείας ζώνης δραστηριοτήτων στο ενδιάμεσο των οδών Σταδίου και Ακαδημίας θα προσθέσει λειτουργίες για τον πεζό και θα συνδέσει, στην άλλη διάσταση, το εμπορικό κέντρο με τα Εξάρχεια και το Κολωνάκι. Η λειτουργική ανασύνθεση της γραμμικής πορείας και η ανάδειξη των πολεοδομικών και αρχιτεκτονικών χαρακτηριστικών της θα επιτύχει τον επαναπροσδιορισμό του ευρύτερου κέντρου της Αθήνας, συνδέοντας την απόληξη της Διονυσίου Αρεοπαγίτου και του Μουσείου της Ακρόπολης με το Πολυτεχνείο και το Αρχαιολογικό Μουσείο και, μέσα από τον κόμβο της Ομόνοιας, με το Μοναστηράκι, το Θησείο και τον περίπατο των αρχαιολογικών χώρων της αφετηρίας.

Μεταλλασσόμενοι χαρακτήρες και πολιτικές στα κέντρα πόλης Αθήνας και Πειραιά

Στο πρόγραμμα περιλαμβάνεται ανασχεδιασμός της λεωφόρου Αμαλίας, ολόκληρης της ζώνης ανάμεσα στην Ακαδημίας και τη Σταδίου, και της οδού Πατησίων μέχρι το Αρχαιολογικό Μουσείο και την πλατεία Αιγύπτου, με σαφή προτεραιότητα στον πεζό. Στην Πανεπιστημίου θα διέρχεται μόνο η γραμμή του τραμ, που θα καταλήγει στο τέρμα της οδού Πατησίων, αναλαμβάνοντας τον μεγαλύτερο κυκλοφοριακό φόρτο των κεντρικών συνοικιών. Η πλατεία Ομονοίας μετατρέπεται σε μια πραγματική πλατεία με πεζοδρόμηση από την Πατησίων ως την Γ΄ Σεπτεμβρίου. Η ευρύτερη αυτή παρέμβαση στην καρδιά της Αθήνας στηρίζεται σε ένα πρόγραμμα αποτροπής της διαμπερούς κυκλοφορίας από το κέντρο της πόλης με ταυτόχρονη ενίσχυση της δημόσιας συγκοινωνίας, με τελικό σκοπό ‘όλοι οι δρόμοι να οδηγούν στον κέντρο’ μόνο όταν στοχεύουν σε αυτό. Το κέντρο της Αθήνας, με άξονα την Πανεπιστημίου και την Ομόνοια, μπορεί να γίνει η πιο ζωντανή γειτονιά της πόλης, στο εμπορικό πρωί και στο βράδυ του ελεύθερου χρόνου.

Για την κυκλοφοριακή επίλυση, θα αντιστραφεί η κίνηση στην Ακαδημίας και την Αγίου Κωνσταντίνου, θα δημιουργηθεί ένας μικρός δακτύλιος κυκλοφορίας στον κεντρικό πυρήνα και θα γίνει ανασχεδιασμός της δημόσιας συγκοινωνίας, με στόχο την καλύτερη εξυπηρέτηση της πρόσβασης στο κέντρο με δημόσια μέσα μεταφοράς. Η πολεοδομική αυτή παρέμβαση θα έχει καταλυτική σημασία για τη συλλογική αντίληψη της κεντρικότητας και θα μεταβάλει μεσοπρόθεσμα τη συνολική εξέλιξη του κέντρου. Η αρχιτεκτονική διαμόρφωση πρέπει να προκύψει από ένα διαγωνισμό με στρατηγικό στόχο να γίνουν η Πανεπιστημίου και η Ομόνοια μια γραμμική πλατεία που θα είναι πρότυπο για όλη την Ευρώπη. Το έργο μπορεί και πρέπει να υλοποιηθεί σε παράλληλες φάσεις για να έχει τις μικρότερες δυνατές επιπτώσεις στην καθημερινή και την εμπορική ζωή της πόλης.

Ερευνητικό πρόγραμμα ΕΜΠ-ΥΠΕΚΑ Ερευνητές: Παναγιώτης Τουρνικιώτης, καθηγητής ΕΜΠ, επιστημονικός υπεύθυνος, Κώστας Μωραΐτης, αναπληρωτής καθηγητής ΕΜΠ, Ελένη Χανιώτου, επίκουρη καθηγήτρια ΕΜΠ.
Σύμβουλος: Μαρία Μαυρίδου, τέως επίκουρη καθηγήτρια ΕΜΠ
Ερευνητική ομάδα: Καλλιόπη Αμυγδάλου, Μαρία Βασενχόβεν, Βασίλης Βασιλειάδης, Χριστίνα Βασιλοπούλου, Στέλιος Γιαμαρέλος, Γιάννης Γρηγοριάδης, Φάνης Καφαντάρης, Σταύρος Μουζακίτης, Λουκάς Τριάντης, Πέτρος Φωκαίδης, αρχιτέκτονες
Ειδικοί σύμβουλοι: Αθανάσιος Αραβαντινός, Διονύσης Ζήβας, Ελένη Μαίστρου, Γιώργος Παρμενίδης, Θάνος Βλαστός, Βασίλης Γκανιάτσας, Γιάννης Πεπονής, Ματθαίος Σανταμούρης, Ματίνα Ασημακοπούλου

[buildnet.gr]